"GAZI, GOSPODARU!" EVO KAKO JE BEOGRAD DOČEKAO DAN PRIMIRJA: Ovo je NAJSPONTANIJI trenutak u istoriji! (VIDEO)

Za razliku od 20. oktobra, Dana oslobođenja Beograda u Drugom svetskom ratu koji se se slavio i u bivšoj državi, oslobođenje prestonice u Prvom svetskom ratu nema status zvaničnog praznika.

Beograd je jedina evropska prestonica koja je rušena i obnavljana više od 40 puta i oko koje se vodilo najviše borbi.

Prva armija Vojske Kraljevine Srbije pod komandom vojvode Petra Bojovića ušla je trijumfalno u prestonicu samo mesec i po dana od proboja Solunskog fronta.

Posle nezadrživog naleta elitnih srpskih divizija - Dunavske, Moravske i Drinske, 1. novembra 1918. na ulicama srpske prestonice pojavili su se prvi oslobodioci!

U grad su oko 11 časova prodrli prvi vojnici Dunavske divizije i izbili na Kalemegdan, a već oko 15 sati, Moravska i Dunavska divizija nalazile su se na liniji Veliki Vračar - Banjica - Topčidersko i Banovo brdo - čime je Beograd bio zvanično oslobođen.

"Gazi, Gospodaru"

Po oslobođenju Beograda, pod kuršumima u prestonicu je ušao stari kralj Petar koji se uputio u Sabornu crkvu na blagodarenje.

Kako je RTS svojevremeno pisao, tom događaju prisustvovao je doktor Dušan Stojimirović, koji je ratne godine proveo u okupiranom Beogradu. On je zabeležio sledeće:

- Pre toga su građani skinuli sa dvorskog krova veliku austrijsku zastavu i prostrli mu (kralju) je na ulazne stepenice. Starac je zastao za trenutak pred tim prizorom, a Đorđe Radojlović mu je glasno naredio: "Gazi, Gospodaru!" Dok je Kralj išao uz stepenice preko tog zastora, svi su plakali. Ja ne znam za lepši i spontaniji trenutak iz Velikog rata i mislim da ga zbilja treba spasiti zaborava."

Tako je oslobođeni Beograd dočekao 11. novembra 1918. godine, dan kada su se sile Antante potpisale primirje sa Nemačkom i time okončale Prvi svetski rat.

Milionske žrtve

Završetak Velikog rata, Beograd je dočekao kao jedan od najrazorenijih gradova Evrope. Za hrabro držanje u ratu, srpska prestonica je 1920. odlikovana francuskim "Krstom viteza Legije časti".

Veliku pobedu u Prvom svetskom ratu Srbija je skupo platila - izgubila je između 1,1 i 1,3 miliona stanovnika, što je činilo gotovo trećinu ukupnog stanovništva i čak oko 60 odsto muške populacije.

(Espreso/24sedam)