POČINJE
KADA VAM ONI ZAKUCAJU NA VRATA, MORATE DA OTVORITE! U suprotnom, preti vam KAZNA DO 50.000 DINARA!
Potrebno je odgovoriti na sva pitanja iz dva upitnika, jedan za svaku osobu u domaćinstvu, a drugi za domaćinstvo i stan u kome to domaćinstvo živi
Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Srbiji počeće za desetak dana, tačnije 1. oktobra, i već je poznato da će 15.000 popisivača od vrata do vrata metodom intervjua unositi podatke pomoću laptopova u elektronske obrasce, što će biti velika ostavština za budućnost. Popisujuju se sva lica koja žive u domu, njihovi lični podaci, srodstvo, odnosi, položaj člana, prisustvo.
Od novog popisa se očekuje da obezbedi kvalitetnu bazu podataka o stanovništvu, obrazovnim i ekonomskim karakteristikama, stanovanju, migracionim kretanjima i o osobama sa invaliditetom...
Potrebno je odgovoriti na sva pitanja iz dva upitnika, jedan za svaku osobu u domaćinstvu, a drugi za domaćinstvo i stan u kome to domaćinstvo živi. Jedino, u skladu sa Ustavom i zakonom, na pitanja nacionalne pripadnosti i veroispovesti mogu da se ne izjasne.
U Republičkom zavodu za statistiku kažu za „Blic“ da popisivanje počinje 1. oktobra u 8 sati i sprovodiće se svakodnevno, tokom celog dana. Svaki popisivač, u dogovoru sa instruktorom, imaće plan kretanja po terenu i plan pauza tokom dana.
- Podaci se prikupljaju od svakog odraslog lica pojedinačno, a ako to nije moguće, popisivač odgovore prikuplja od člana domaćinstva koji je najbolje upoznat sa podacima. Za decu mlađu od 15 godina odgovori se prikupljaju od roditelja, usvojitelja, staratelja ili hranitelja. Ukoliko popisivač nikoga ne zatekne kod kuće doći će ponovo u drugom terminu, a ako i tada kod kuće nema nikoga ostaviće pisano obaveštenje o dolasku i informaciju da građani pozivom na bespatan broj info-centra 0800 444 005 mogu uz pomoć operatera da stupe u kontakt sa popisivačem i dogovore termin – kažu u RZS.
Na pitanje da li će popisivači imati legitimacije, kako će one izgledati i na osnovu čega građani mogu biti sigurni da je reč o zvaničnom popisivaču, u RZS su objasnili da „popisivač nosi legitimaciju koju je u obavezi da pokaže pre nego što uđe u domaćinstvo“.
- Na prednjoj strani legitimacije nalazi se logo RZS-a, ime i prezime popisivača, njegova fotografija i broj lične karte. Na zadnjoj strani nalazi se ovlašćenje za rad - kažu u Zavodu.
Mnoge građane interesuje koliko će trajati za razgovor sa popisivačem - kažu u proseku neće trebati više od pola sata.
- Popisivač u jednom domaćinstvu popunjava upitnik za zgradu i stan, upitnik za domaćinstvo i po jedan upitnik za svakog člana domaćinstva. Broj pitanja nije jednak za sva lica, s obzirom na to da se, naprimer, za decu ne popunjava veliki broj pitanja, recimo, u vezi sa bračnim statusom, fertilitetom i ekonomskom aktivnošću. Procena je da za popisivanje prosečnog domaćinstva ne treba više od 20-30 minuta - rečeno je „Blicu“.
U obavezi da učestvuju u popisu, kazne do 50.000
Bitno je i da građani znaju da nisu u obavezi da popisivaču daju na uvid lična dokumenta, zato što se podaci u popisu prikupljaju na osnovu izjave. Međutim, još bitniji podatak je da su, prema Zakonu o popisu stanovništva, domaćinstava i stanova, državljani Srbije sa prebivalištem, odnosno boravištem u Srbiji, i stalno nastanjeni stranci, u obavezi da učestvuju u popisu i da na sva pitanja daju tačne i potpune odgovore.
- Svako odbijanje, kao i davanje nepotpunih i netačnih podataka, za sobom povlači prekršajnu odgovornost i novčanu kaznu, od 20.000 do 50.000 dinara - kažu u RZS i naglašavaju da se podaci prikupljeni u popisu koriste isključivo u statističke svrhe i RZS ih ne može ustupiti drugim fizičkim i pravnim licima.
Naime, RZS je dužan da preduzme sve mere neophodne za zaštitu podataka prikupljenih u popisu od bilo kakve zloupotrebe.
- Prema članu 33. Zakona o popisu stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine, novčanom kaznom, od 30.000 do 50.000 dinara, kazniće se popisivač, instruktor i drugo lice koje je zaduženo za popis ako ne obavlja poslove blagovremeno i na propisan način, ne vodi računa o tačnosti upisa i obrade podataka, ne čuva kao tajnu sve podatke o popisanim licima, protivno volji lica obuhvaćenog popisom zahteva da se izjašnjava o nacionalnoj pripadnosti ili veroispovesti - kažu za „Blic“ u Zavodu.
Podaci o licima koji će se prikupljati su i o bračnom statusu i fertilitetu, načinu putovanja na posao ili u školu. Podaci o domaćinstvima odnose se na ukupan broj članova, srodnički i porodični sastav, osnov po kojem koriste stan... Sazaćemo i u kakavim objetkima građani stanuju, šta sve imaju od instalacija, prostorija...
– U ovom popisu nema suštinski novih pitanja, jedina novina je to što su pojedina pitanja pretrpela manje korekcije: tako da se lica koja su živela u inostranstvu, pored datuma povratka odnosno doseljenja u Srbiju, sada pitaju za datum odlaska u inostranstvo; zatim, o broju živorođene dece pitanje je do sada postavljano samo ženama, a sada se postavlja i muškarcima, usled povećanog interesovanja naučne zajednice. Takođe pitanje o glavnom razlogu doseljenja ranije se postavljalo samo licima koja su se u mesto popisa doselila iz inostranstva, a sada se ovo pitanje postavlja i onim licima koja su se doselila iz drugog mesta u Srbiji - poručuju iz Zavoda.
Rezervni popisivači
Bilo je slučajeva da su pojedini popisivači odustali jer su procenili da zarada koju mogu da ostvare nije dovoljna. U Zavodu kažu da se trude da blagovremeno i potpuno informišu sve zainteresovane za popis.
- Tokom intenzivne kampanje za informisanje građana o konkursu za popisivače više puta je ponovljen iznos prosečne zarade i opisani zadaci popisivača. U toku procesa selekcije, kao i tokom obuke u pojedinim opštinama i gradovima dolazilo je do odustajanja kandidata za popisivače, što je, u saradnji sa popisnim komisijama rešavano u hodu, na taj način što su uglavnom angažovani rezervni kandidati.
Popisnica za svako lice u domaćinstvu
1. Pol?
2. Datum rođenja
3. Mesto rođenja
4. Mesto stalnog stanovanja majke u vreme kada je lice rođeno
5. Da li lice od rođenja živi na adresi na kojoj se radi popis
Ako je odgovor ne:
5.1. Da li se lice doselilo u mesto popisa iz drugog mesta u Republici Srbiji ili iz druge države
5.2. Kada se lice doselilo
5.3. Razlog doseljenja (posao, školovanje, porodični razlozi, nastanjenje, prinudno preseljnje , drugo)
6. Da li je lice interno raseljeno iz AP KiM posle 24. marta 1999?
Ako je odgovor da:
6.1. Odakle je
6.2. Kada
7. Da li je lice živelo/boravilo van republike srbije neprekidno godinu dana ili duže
Ako je odgovor da:
7.1. Država u kojoj je živelo/boravilo
7.2. Period boravka
7.3. Glavni razlog povratka u R. Srbiju
8. Državljanstvo
9. Bračni status
10. Da li živite sa partnerom/partnerkom u vanbračnoj zajednici?
11. Broj živorođene dece
1. Godine rođenja dece
12. Nacionalna pripadnost (nije dužno da se izjasni)
13. Maternji jezik
14. Veroispovest (nije dužno da se izjasni)
15. Najviša završena škola (pitanje za lice starije od 15 godina)
16. Pohađanje škole
16.1. Gde se nalazi obrazovna ustanova (pun naziv, adresa)
16.2. Koliko često lice putuje sa adrese na kojoj se popisuje do škole i nazad
17. Da li je lice pismeno?
18. Koje od navedenih aktivnosti lice zna da obavlja na računaru( tabletu, mobilnom)
Pretraživanje informacija, elektronska komunikacija
19. Da li je lice u sedmici koja je prethodila popisu bar jedan sat obavljala bilo kakav plaćen posao (u novcu, robi ili uslugama) ili je radilo pomažući kao članu u porodičnom poslu koji donosi prihod?
20. Da li lice ima plaćen posao sa kojeg je u sedmici koja je prethodila popisu odsustvovalo zbog bolovanja, godišnjeg odmora ili bilo kog drugog razloga, a na koji će se vratiti nakon isteka odsustva?
21. Da li je lice tokom četiri sedmice koje su prethodile popisu aktivno tražilo posao ili pokušavalo da započne samostalni posao?
22. Da li bi lice moglo da počne da radi u naredne dve sedmice ako bi mu bio ponuđen posao?
23. Kojoj grupi ekonomski neaktino lice pripada?(učenici, penzioneri, lice sa prihodima od imovine i investicija, lica koja se bave proizvodnjom dobara za potrebe svog domaćinstva, lica koja obavljaju neplaćene kućne poslove u svom domaćinstvu, ostalo)
24. Zanimanje
25. Položaj zaposlenog (zaposleno lice, poslodavac, samostalno obavlja delatnost, indidvidulani poljoprivrednik, pomažući član u porodičnom poslukoj donosi prihod,. radi na osnovu ugovora o delu, autorskog ugovora i sl, ostalo)
26. Gde lice radi
27. Pun naziv poslovnog subjekta
28. Lokacija mesta rada
29. Delatnost
30. Koliko često lice putuje sa adrese na kojoj se popisuje do posla i nazad?
31. Način putovanja do škole/posla
32. Da li lice i u kojoj meri, ima poteškoća u obavaljanju svakodnevnih aktivnosti zbog probelma sa:
1. vidom
2. sluhom
3. hodom ili penjanjem stepenicama
4. pamćenjem/koncentracijom
5. samostalnošću pri odevanju/ishrani/održavanju lične higijene
6. komunikacijom
Pitanja za odsutne članove domaćinstava
1. Mesto u kojem se nalazi odsutno lice
2. Dužina odsustva iz mesta popisa
3. Koliko još lice namerava da bude odsutno
4. Učestalost vraćanja u mesto stalnog stanovanja
Pitanja za privremeno prisutna lica
1. Mesto stalnog stanovanja privremeno prisutnog lica
2. Dužina prisustva u mestu popisa
3. Koliko još lice namerava da bude prisutno
4. Učestalost vraćanja u mesto stalnog stanovanja
33. Ko je dao podatke?
Upitnik za domaćinstvo i stan
1. Adresa
2. Podaci o adresi na terenu
2.1. Adresa na terenu
3. Da li kućni broj pripada zgradi sa više ulaza(kućnih brojeva)
3.1. Koliko kućnih brojeva pripada datoj zgradi
3.2. Da li su svi kućni brojevi u istom popisnom krugu?
4. Vrsta zgrade
5. Vrsta stambene zgrade
6. Vrsta kolektivnog smeštaja
7. Upisati naziv nestambene zgrade za kolektivni smeštaj
8. Ukupan broj stanova na datom kućnom broju
9. Materijal spolnih zidova zgrade
10. Lift u zgradi?
11. Upitnik se popunjava za: stan, nastanjenu poslovnu prostoriju, prostoriju nastanjenu iz nužde, kolektivni stan?
11.1 Broj stana na vratima
12 Površina stana
13. Broj soba u stanu
14. Kuhinja u stanu
15. Kupatilo u stanu
16. WC u stanu
17. Instalacije u stanu (struja, voda, kanalizacija, gasovod, centralno grejanje, etažno)
18. Vrsta energenata koji se koristi za grejanje stana
19. Sprat na kojem se stan nalazi
20. Da li se stan nalazi samo na jednom spratu?
21. Godina izgradnje
22. Svojina stana
23. Namena stana
24. Ko živi u stanu
25. Ukupan broj domaćinstava us tanu
26. Ukupan broj lica u stanu
27. Osnov po kojem domaćinstvo koristi stan
28. Da li se u domaćinstvu u prethodnih godinu dana obavljala sopstvena proizvodnja
28.1. Da li je domaćinstvo povremeno ili stalno prodavalo sopstvene poljoprivredme proizvode
28.2. Da li je domaćinstvo koristilo/obrađivalo 50ar ili više poljoprivrednog zemljišta?
28.3 Da li je domaćinstvo gajilo najmanje
dva grla goveda
jedno grlo goveda i sve sitne stoke
pet grla ovaca ili pet grla koza
četiri grla sitne stoke
50 komada živine
20 pčelinjih društava
(Espreso / Blic)