DA LI SE STAŽ IZ INOSTRANSTVA I SRBIJE SABIRA? Penzioneri koji su radni vek proveli van zemlje OVO moraju da znaju!

Inostrani penzioneri koji su iz Srbije ali su veći deo života proveli u nekoj stranoj zemlji obično se interesuju da li mogu da ostvare prave na penziju obe države.

Ovo je jedan od primera.

- Od 1979. do 1987. godine radio sam u Sloveniji. U tom periodu za 4 godine rada imao sam uvećanje staža 12+4 i za to posedujem potvrdu. Od 1987. godine do danas radim bez prekida i takođe imam uvećani radni staž. Uskoro punim 40 godina radnog staža, ako mi se spoji i staž iz Slovenije. Zanima me kako mogu da proverim, pre nego što prekinem radni odnos, da li mi je uplaćen doprinos za PIO za rad i beneficije u Sloveniji. Da li mogu da spojim radni i beneficirani staž iz Slovenije i Srbije da bih zajedno ostvario penziju iz Slovenije i Srbije?

Odgovor, procedura - Pre nego što se odlučite za ostvarivanje prava na starosnu penziju po osnovu staža osiguranja od 40 godina, obavezno podnesite preko nadležne filijale PIO zahtev za potvrđivanje staža u Sloveniji. Kad dobijete podatke o stažu iz Slovenije, pažljivo preračunajte staž osiguranja i proverite da li Vam je sav staž u Srbiji unet u bazu podataka matične evidencije. Naročito obratite pažnju na staž sa uvećanim trajanjem. Tek kada budete potpuno sigurni da imate dovoljno priznatog staža od 40 godina ili dovoljno beneficiranog staža da bi Vam se snizila starosna granica sa kojom biste ispunili uslove za penziju, podnesite zahtev za ostvarivanje prava na starosnu penziju. Inače, nema sumnje da se staž iz Slovenije i Srbije sabiraju pri ostvarivanju prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja.

Podsetimo, pravo na porodičnu penziju mogu ostvariti članovi porodice, umrlog osiguranika koji je navršio najmanje pet godina staža osiguranja ili je ispunio uslove za starosnu, prevremenu starosnu penziju ili invalidsku penziju, ili umrlog korisnika starosne, prevremene starosne penzije ili invalidske penzije.

Ukoliko je uzrok smrti povreda na radu ili profesionalna bolest, članovi porodice stiču pravo na penziju bez obzira na dužinu staža osiguranja umrlog.

Članovima porodice umrlog osiguranika, odnosno korisnika prava smatraju se: supružnik i vanbračni partner, deca i roditelji.

• Udovac stiče pravo na porodičnu penziju, ako je:
• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, navršila 53 godina života ili
• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, ili u roku od jedne godine od dana smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, postala potpuno nesposobna za rad ili
• posle smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, ostalo jedno dete ili više dece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom supružniku, odnosno vanbračnom partneru, a udova obavlja roditeljsku dužnost prema toj deci. Udova koja u toku trajanja prava prema tom osnovu postane potpuno nesposobna za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ta nesposobnost.

Udovac koja, do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera nije navršila 53 godine života, ali je navršila 45 godina života, stiče pravo na porodičnu penziju kad navrši 53 godine života.

Udova koja u toku trajanja prava na porodičnu penziju navrši 53 godine života, trajno zadržava to pravo, a udova kojoj pravo na porodičnu penziju prestane pre navršenih 53 godine života, ali posle navršenih 45 godina života može ponovo ostvariti pravo kad navrši 53 godine života.

Udovac stiče pravo na porodičnu penziju ako je:

• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera navršio 58 godina života ili
• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, ili u roku od jedne godine od dana smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, postao potpuno nesposoban za rad ili
• posle smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera ostalo jedno dete ili više dece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom supružniku, odnosno vanbračnom partneru, a udovac obavlja roditeljsku dužnost prema toj deci. Udovac koji u toku trajanja prava po tom osnovu postane potpuno nesposoban za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ta nesposobnost.

Udovac koji u toku trajanja prava na porodičnu penziju navrši 58 godine života, trajno zadržava to pravo.

Pravo na porodičnu penziju može ostvariti supružnik i vanbračni partner ukoliko su brak, odnosno vanbračna zajednica života trajali najmanje tri godine, ili ako sa umrlim osiguranikom, odnosno korisnikom prava, ima zajedničko dete.

Pravo na porodičnu penziju, pod istim uslovima, može ostvariti i supružnik iz razvedenog braka i vanbračni partner posle prestanka zajednice života vanbračnih partnera, ako im je sudskom presudom utvrđeno pravo na izdržavanje.

Supružnik, odnosno vanbračni partner profesionalnog vojnog lica prema propisima o Vojsci Srbije koje je poginulo za vreme vojnih dejstava, pravo na porodičnu penziju stiče bez obzira na propisane godine života, pod uslovom da nije ponovo sklopio brak.

Dete stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada do navršenih 15 godina života. Posle navršenih 15 godina života, dete stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada do završetka školovanja, ali najdocnije do navršenih:

− 20 godina života, ako pohađa srednju školu − 26 godina života, ako pohađa visokoškolsku ustanovu.

Dete nesposobno za samostalan život i rad stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada dok traje ta nesposobnost, ako je nastala do uzrasta do koga se deci obezbeđuje pravo na porodičnu penziju.

Dete nesposobno za samostalan život i rad stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada dok traje ta nesposobnost, ako je nastala posle uzrasta do koga se obezbeđuje pravo na porodičnu penziju, a pre smrti osiguranika, odnosno korisnika prava, pod uslovom da ga je osiguranik, odnosno korisnik prava izdržavao do svoje smrti.

Detetu kome je školovanje prekinuto zbog bolesti, pravo na porodičnu penziju pripada za vreme bolesti do propisanih godina života, kao i iznad tih godina, ali najviše za onoliko vremena koliko je zbog bolesti izgubilo od školovanja.

Detetu kome je školovanje prekinuto zbog služenja vojnog roka pripada pravo na porodičnu penziju i za vreme služenja vojnog roka, ali najduže do navršene 27 godine života.

Invalidno dete, u skladu sa propisima o razvrstavanju dece ometene u razvoju i dete nesposobno za samostalan život i rad, ako je ta nesposobnost nastala posle uzrasta do koga se obezbeđuje pravo na porodičnu penziju, a pre smrti osiguranika, odnosno korisnika prava, pod uslovom da ga je osiguranik, odnosno korisnik prava izdržavao do svoje smrti, stiče pravo na porodičnu penziju i posle prestanka zaposlenja, odnosno obavljanja samostalne delatnosti.

Deci bez oba roditelja pripada, pored porodične penzije po jednom roditelju, i porodična penzija po drugom roditelju, kao jedna penzija čiji iznos ne može preći najviši iznos penzije određen zakonom.

Roditelj osiguranika, odnosno korisnika prava (otac i majka, očuh i maćeha i usvojilac), koga je on izdržavao do svoje smrti, stiče pravo na porodičnu penziju, ako je do njegove smrti:

− navršio 65 godina života (muškarac), odnosno 60 godina života (žena) ili − postao potpuno nesposoban za rad.

Porodična penzija određuje se od starosne, prevremene starosne penzije ili invalidske penzije koja bi osiguraniku pripadala u času smrti, odnosno od penzije koja je korisniku pripadala u času smrti, u procentu koji se utvrđuje prema broju članova porodice - za jednog člana 70%; za dva člana 80%; za tri člana 90%; za četiri člana ili više članova 100%.

POSTUPAK OSTVARIVANJA PRAVA

Zahteve, odnosno obrasce u vezi sa ostvarivanjem prava na porodičnu penziju, kao i informacije o dokumentaciji koju je potrebno priložiti uz zahtev, možete pronaći na linku Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, kod koga se ostvaruje to pravo: www.pio.rs/sr/node/2572

ISPLATA

Porodična penzija se isplaćuje od dana ispunjenja uslova ako je zahtev podnet u roku od šest meseci od prvog narednog dana od dana smrti osiguranika, odnosno od dana smrti korisnika, a ako je zahtev podnet po isteku tog roka, isplata se vrši od dana podnošenja zahteva i za šest meseci unazad, pod uslovom da podnosilac zahteva u tom periodu nije bio u osiguranju.

Korisniku porodične penzije koji stekne svojstvo osiguranika obustavlja se isplata penzije. Zakonom je predviđen izuzetak od ovog principa. Naime, isplata porodične penzije se ne obustavlja u slučaju kada korisnik penzije ostvaruje ugovorenu naknadu na mesečnom nivou u iznosu nižem od najniže osnovice u osiguranju zaposlenih, važeće u momentu uplate doprinosa.

Bonus video:

(Espreso)