Orfelinovo žitije Petra Velikog SVEDOČE O TOME
Vučević: Novi Sad je pre 250 godina imao vrhunskog umetnika, pisca, bakroresca, štampara
Petar Veliki je 1724. godine potpisao ukaz o slanju ruskih učitelja u Srbiju, a godinu dana kasnije osnovana je prva srpska škola u Sremskim Karlovcima. Iz nje je 1791. nastala i Prva srpska gimnazija, najstarija škola takve vrste na srpskom jeziku
Gradonačelnik Novog Sada Miloš Vučević prisustvovao je otkrivanju spomen-biste Petra Velikog u Sremskim Karlovcima koja je postavljena na Trgu patrijarha Brankovića ispred zgrade Karlovačke bogoslovije.
Bista se postavlja u čast obeležavanja 350 godina od rođenja tog velikog utemeljitelja ruske države i kulture. Tom prilikom nastupio je hor Tamare Petijević „Sv. Stefan Dečanski“, a prisutnima su se obratili i predsednik Opštine Sremski Karlovci Aleksandar Stojkečić, predsednik Pokrajinske vlade Igor Mirović, kao i savetnik za kulturu predsednika Rusije Vladimir Tolstoj.
Uloga cara Petra Velikog kao osnivača Ruske škole u Sremskim Karlovcima i njegova pomoć fruškogorskim manastirima su bitne stranice u istoriji kuluturnih veza srpskog i ruskog naroda. Naime, Petar Veliki je 1724. godine potpisao ukaz o slanju ruskih učitelja u Srbiju, a godinu dana kasnije osnovana je prva srpska škola u Sremskim Karlovcima. Iz nje je 1791. nastala i Prva srpska gimnazija, najstarija škola takve vrste na srpskom jeziku.
- Mnogo je datuma u istoriji ruskog i srpskog naroda koji zaslužuju divljenje i zahvalnost. Mnogo je ličnosti koje su uticale na približavanje naših naroda. Naša čast nam ne dozvoljava da zaboravimo na ljude koji su našim precima doneli prosperitet u ni malo lakim okolnostima. Mnogo je pripadnika ruskog naroda koji su ostavili snažan pečat u okviru našeg nematerijalnog kulturnog nasleđa. Petar Veliki je bio velik i za srpsku istoriju i za Sremske Karlovce. Jedna od najlepših srpskih knjiga je pisana o njegovom životu, i zato setimo se Zaharija Orfelina koji je pokrenuo slavenosrpski magazin i koji se smatra začetnikom srpske štampe. Žitije Petra Velikog je vanvremensko delo Zaharija Orfelina, što govori da je Novi Sad još pre 250 godina imao vrhunskog umetnika, pisca, bakroresca i štampara – naglasio je gradonačelnik Miloš Vučević.
Kako je naglasio Igor Mirović, najveći vladar u vekovnoj istoriji Rusije bio je jedan od najvećih srpskih prijatelja.
- Stojimo na mestu između pravoslavne Bogoslovije i Patrijaršije, a pitanje je da li bismo mogli da stvorimo duh našeg naroda i postanemo ono što smo danas, da početkom 18. veka Petar Veliki nije doneo odluku da u Karlovcima osnuje prvu školu – rekao je Mirović.
Savetnik za kulturu predsednika Rusije Vladimir Tolstoj, koji je potomak velikog ruskog pisca, zahvalio se srpskoj braći i sestrama na gestu koji, kako je ocenio, simbolizuje prijateljstvo između dva naroda.
- 9. juna Rusija je obeležavala 350 godina od rođenja Petra Velikog koji danas predstavlja simbol razvoja, moći i energije – istakao je Vladimir Tolstoj.
Postavljanje spomen-biste omogućila je Opština Sremski Karlovci, dok je tu inicijativu podneo Ruski naučni institut u Beogradu. Projekat je realizovan uz podršku Ruskog centra za nauku i kulturu „Ruski dom“ u Beogradu, a pokrovitelj projekta je Fondacija za podršku društvenih projekata „Nasleđe“ iz Volgograda. Neposredno nakon otkrivanja biste, prisutni su obišli i izložbu u Svečanoj sali Karlovačke gimnazije posvećenu ruskom caru Petru Velikom, koja podrazumeva stripski prikaz njegovog života, kao i srpsko-ruskih veza u 18. veku.
(Espreso / Promo)